In 14 stappen naar een nieuwe burgemeester

Burgemeester Koos Janssen neemt in januari 2024 na 18 jaar afscheid als burgemeester van Zeist. Dat betekent dat er de komende periode een nieuwe burgemeester gezocht gaat worden. De gemeenteraad heeft een belangrijke rol bij de selectie en voordracht. Dit zijn de stappen voor het kiezen en benoemen van een nieuwe burgemeester.

Fase

  • Fase 1: openstelling vacature: stap 1 tot en met 6
  • Fase 2: selectie sollicitanten: stap 7 tot en met 10
  • Fase 3: benoeming: stap 11 tot en met 14

Op dit moment zijn we bij fase 1.

1. Profiel

De gemeenteraad stelt een profiel op voor de nieuwe burgemeester. Daarin staat wat de belangrijkste wensen, vaardigheden en eigenschappen zijn voor de uitvoering van deze functie. Het gaat dan bijvoorbeeld over de stijl van leiding geven, communiceren en beslissen. 

Inwoners kunnen tussen 1 en 15 mei via een vragenlijst aangeven wat zij belangrijk vinden voor de nieuwe burgemeester. Deze informatie wordt meegenomen bij de opstelling van het functieprofiel.

De belangrijkste taken van een burgemeester zijn:

  • voorzitter van de gemeenteraad
  • voorzitter van het college van burgemeester en wethouders, met stemrecht
  • bestuurlijk verantwoordelijke voor openbare orde en veiligheid
  • vertegenwoordiger van de gemeente
  • coördinator van bestuurlijke processen

De gemeenteraad stelt uit zijn midden een vertrouwenscommissie in met vertegenwoordigers van de fracties in de raad. Deze vertrouwenscommissie:

  • doet het voorbereidende werk voor de profielschets,
  • gaat de sollicitatiegesprekken voeren en
  • de uiteindelijke aanbeveling doen.

Ter bescherming van de sollicitanten is alles wat in deze commissie in de selectiefase wordt besproken geheim.

Op 27 juni bespreekt de gemeenteraad het profiel met de commissaris van de Koning in een openbare vergadering van de gemeenteraad. De raad stelt dan formeel de profielschets vast.

Kort na de profielschetsvergadering, vaak al een dag later, stelt de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) de vacature open, op advies van de commissaris van de Koning.

De sollicitanten schrijven een brief aan de commissaris van de Koning. De sollicitatietermijn sluit begin september.

De commissaris van de Koning vraagt antecedenten en referenties op van de sollicitanten. Ook voert hij gesprekken met sollicitanten. Daarna maakt hij een overzicht van de sollicitanten met zijn bevindingen.

De commissaris van de Koning overlegt met de vertrouwenscommissie over zijn bevindingen. Zo komen ze gezamenlijk tot een selectie van kandidaten. De commissaris draagt de procedure daarna over aan de vertrouwenscommissie.

De vertrouwenscommissie voert sollicitatiegesprekken met alle geselecteerde kandidaten. Dit gebeurt in 2 gespreksrondes. De vertrouwenscommissie houdt de mogelijkheid tot het afnemen van een assessment open.

De vertrouwenscommissie brengt naar verwachting in het late najaar advies uit aan de gemeenteraad. Deze voordracht bestaat uit 2 kandidaten, in voorkeursvolgorde van de vertrouwenscommissie. De gemeenteraad neemt in een besloten vergadering, onder geheimhouding, een besluit over de voordracht.

Direct nadat de gemeenteraad heeft besloten wordt de naam van de 1e kandidaat openbaar gemaakt tijdens een openbare raadsvergadering. Deze kandidaat kiest de gemeenteraad als nieuwe burgemeester.

De aanbeveling van de gemeenteraad wordt met het advies van de commissaris van de Koning naar de minister van BZK gestuurd.

De minister toetst of de aanbeveling aan alle wettelijke eisen voldoet en laat de kandidaat screenen door de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en Belastingdienst. De minister van BZK spreekt met de kandidaat, daarna wordt de voordracht behandeld in de ministerraad. Vervolgens draagt de minister van BZK de kandidaat voor benoeming voor aan de Koning.

De Koning benoemt de burgemeester bij Koninklijk Besluit. Dit wordt bekend gemaakt met een persbericht. Naar verwachting zal dit rond de jaarwisseling 2023 - 2024 zijn.

Beoogd wordt de nieuwe burgemeester in het eerste kwartaal 2024 te installeren. De nieuwe burgemeester wordt in een raadsvergadering beëdigt door de commissaris van de Koning.