Rust en geduld bij Afghaanse evacués

Als je je best niet doet, heeft het leven geen nut

Terwijl ik word ontvangen op het Walaardt Sacré Kamp door de locatiemanagers, komen er ook enkele ouders met hun kinderen binnen. Vrolijk begroeten ze me in het Nederlands. Ze zijn een paar dagen geleden hier aangekomen en gaan nu hun kinderen inschrijven voor onderwijs. Woensdag 8 juni arriveert er weer een groep van 16 mensen, die via Islamabad Afghanistan zijn ontvlucht. Ondertussen stroomt er af en toe een gezin uit de tijdelijke noodopvang naar een woning elders in het land.

Locatiemanager Giorgos vertelt: “De druk op de opvanglocaties is groot. Net als de druk op de woningmarkt. Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) voert gesprekken met de Afghaanse evacués over huisvesting. Sommigen hebben al ergens in het land familie wonen of kennen militairen met wie ze hebben samengewerkt in Afghanistan. Ze kunnen op basis daarvan gekoppeld worden aan een bepaalde gemeente. Het doel is om zo’n toewijzing binnen drie maanden te realiseren. Maar de mensen moeten zeker een half jaar tot een jaar geduld hebben.”

Giorgos vervolgt: “Het is fijn dat in de tussentijd de kinderen naar school kunnen. Volwassenen zijn bezig met het leren van de Nederlandse taal, vinden hun weg in Zeist en omgeving, sporten, gaan op de fiets naar de moskee of kerk en sommigen doen vrijwilligerswerk. Goed om te zien dat de mensen de regie op hun eigen leven weer oppakken.”

Het doet goed om dit te horen. De noodopvang is méér dan opvang alleen. Op deze manier kunnen de mensen meedoen in de samenleving, zich verder ontwikkelen, perspectief vinden. Ondanks de omstandigheden. De gemeente Zeist helpt daar graag een handje bij, samen met de partners.

Dit wordt van harte bevestigd door de Afghaanse mensen met wie ik bijpraat. Zo is Samir gaan werken bij de Kringloop Zeist en in het paviljoen van de noodopvang. “De taal leren gaat het beste in de praktijk en in het contact met mensen. Het liefst wil ik liefst aan de slag als loodgieter”, aldus Samir. Hij is toegewezen aan de gemeente Beek, in Limburg. Het wachten is nog op zijn vrouw en kinderen, die zijn nog in Afghanistan. “Ik bel elke dag met haar, anders krijg ik hoofdpijn”, zegt hij met een glimlach.

Ahmed houdt het logeergebouw schoon en werkt elders in Zeist ook als schoonmaker. “Ik ben met mijn gezin gekoppeld aan de gemeente Wijdemeren, maar ik moet nog even geduld hebben voordat we daar ook kunnen gaan wonen. Mijn kinderen, in de leeftijd van 11 tot 17 jaar, gaan naar school. Ik ga graag werken, zodat zij later kunnen gaan studeren.”

Nigina ontmoet ik nu voor de derde keer. Deze gedreven 21-jarige activiste vordert in een ongelooflijke sneltreinvaart met haar Nederlands en start volgende week met haar inburgering. Hierbij wordt ze financieel ondersteund door de Soroptimisten uit Bilthoven. Nigina heeft concrete dromen: “Ik ga data science studeren. Mijn doel is om ondernemer te worden. Ik wacht nu op een woning in Amersfoort. Het is bijna jammer om de Zeister omgeving te moeten verlaten, ik ben hier toch een beetje opgegroeid de afgelopen maanden!”

Ze vervolgt: “Het COA is mijn familie. Mijn eigen familie in Afghanistan verkeert nog altijd in een slechte situatie. Ik heb drie maanden geleden mijn broer verloren. Dat houdt me ‘s nachts wakker en het is zwaar om in de ochtend op te staan. Het verdriet draag ik dagelijks met me mee. Tegelijkertijd ben ik heel dankbaar en ‘lucky’ om hier te zijn. Ik wil graag een normaal leven starten. De zware situatie is voor mij reden temeer om vooruit te komen.”

De bewoners in de noodopvang voelen zich serieus genomen en gehoord. Dat heeft ook te maken met de gastvrijheid en de hulp van de medewerkers van het COA. Eén van hen vertelt: “De stemming hier in het Walaardt Sacré Kamp is warm. Altijd als ik een rondje loop maak ik een praatje met de mensen. Ze zijn vertrouwd met ons. Ook de sfeer met collega’s is fijn. Een voordeel is dat hier een homogene groep verblijft, allemaal uit Afghanistan, met dezelfde nationaliteit en taal. Soms hebben bewoners het moeilijk. Wij luisteren naar ze en begeleiden ze.”

Giorgos vult aan: “We zijn allemaal mensen. Maar deze Afghaanse mensen zitten toevallig in een andere situatie dan ik. Ik voel het als onze morele plicht om hen te helpen. Om met elkaar te kijken hoe we de dingen regelen en oplossen. Een simpel voorbeeld: samen met de bewoners en de cateraar hebben we maaltijden aangepast aan hun smaak. Dat levert ook weer mooie gesprekken op. Eten verbindt!”

In totaal werken er 23 COA-medewerkers in deze noodopvang. Ook op het gebied van gezondheid, voeding, inburgering, participatie, gebouwenbeheer, veiligheid enzovoort. Giorgos: “Alles waar we in het leven mee te maken hebben, komt hier in het klein voorbij.”

Het is een Zeister traditie om mensen in nood op te vangen. Er wonen 65.000 mensen in Zeist. De samenleving bestaat uit 160 nationaliteiten, in totaal hebben 16.000 Zeistenaren hebben een andere nationaliteit dan de Nederlandse. Dat is 1 op de 4 mensen… Die internationale context maakt dat we ons best moeten doen om te zorgen dat iedereen meetelt. En als er iets gebeurt in de wereld, dan voelen we dat in Zeist, in het bijzonder binnen de betreffende gemeenschappen.

Het gaat erom dat de mensen het goed hebben. Wij doen wat nodig is zodat mensen zich welkom voelen, zich thuis voelen, zich kunnen ontwikkelen. Daar doen we ons best voor, samen met de politiek en de samenleving. Net als voor de vluchtelingen uit Oekraïne en voor de mensen in Kamp van Zeist, waar een asielzoekerscentrum komt. En voor mensen die ons land moeten verlaten, maar nog hier verblijven in het detentiecentrum of de gesloten gezinsvoorziening.

De verhalen van deze mensen vandaag zijn zwaar. Tegelijk klinkt er hoop door. Ze werken hard aan hun eigen vaardigheden. Ze proberen hier thuis te raken en tegelijkertijd de taal te leren. Ondanks de grote zorgen die op hun hart drukken. Zij verdienen een groot compliment.

Ahmed ziet het echter heel nuchter: “Als je niet je best doet, heeft het leven geen nut.”