Kopen van snippergroen

De gemeente Zeist wil duidelijkheid behouden rondom het gebruik en de overdracht van grond van de gemeente Zeist die van weinig of geen waarde is voor de gemeente en de openbare ruimte, ofwel het snippergroen en reststroken. De gemeente streeft er naar om zoveel mogelijk duidelijkheid en rechtsgelijkheid te creëren voor het gebruik van deze (snipper)groenstroken en de mogelijkheden voor het al dan niet kunnen verwerven ervan door inwoners van Zeist.

Het uitganspunt is dat de gemeente zonder rechtsgeldige overeenkomst geen openbaar groen in exclusief gebruik geeft aan bewoners. Bewoners kunnen in bepaalde situaties wel openbare grond kopen ter vergroting van de tuinkavel, mits dit niet in strijd is met voorwaarden uit de Groenstructuurvisie, het Groenstructuurplan en het beheerplan.

Met dit toetsingskader verduidelijken we de uitgangspunten, toets- en besluitcriteria en verkoopvoorwaarden.

Eigendomsverhouding en verantwoordelijkheid

De gemeente Zeist en haar inwoners hechten zeer veel waarde aan al het groen in haar gemeente. Bij het inrichten van de openbare ruimte wordt de verkaveling dusdanig tot stand gebracht dat er een evenwichtige afstemming wordt gevormd tussen de verkavelde percelen ten behoeve van wonen en werken en een juiste infrastructuur ten behoeve van wegen, groen en water. Deze infrastructuur is openbaar terrein en vrij toegankelijk voor iedereen. Omdat de gemeente (of het waterschap) verantwoordelijk is voor het onderhoud en beheer van deze infrastructuur is het belangrijk goed zicht te hebben op de eigendomsverhoudingen. Wanneer men gebruik maakt van deze openbare ruimte zonder dat daar een overeenkomst met de gemeente aan ten grondslag ligt, dan is er sprake van onrechtmatig grondgebruik. Daarnaast kan het de gemeente belemmeren in haar onderhoudstaak of de gemeente beperken in haar eigendomsrecht en de bijbehorende verantwoordelijkheden. Als het gebruik van gemeentegrond niet rechtmatig is, maar ook niet onwenselijk, kan worden besloten om tot verkoop van het perceel snippergroen over te gaan.

Veiligheid en onderhoud

Het in gebruik nemen van dit zogenaamde snippergroen kan leiden tot ongewenste en onveilige verkeerssituaties. Ook kan het de sociale veiligheid in gevaar brengen. Daarnaast is het uit het oogpunt van efficiënt beheer niet wenselijk dat versnippering en onrechtmatig gebruik van gemeentegrond wordt gedoogd.

Verkoop

Het is mogelijk dat er een verzoek tot aankoop wordt gedaan van snippergroen. In het geval dat het gebruik geen invloed heeft op de uitoefening van de gemeentelijke taak, kan de gemeente besluiten de gronden te verkopen. Te denken valt aan situaties waarbij particulier onderhoud een hogere omgevingskwaliteit oplevert of voor de gemeente een besparing aan onderhoudskosten oplevert. Uit het oogpunt van beheersbaarheid en uitvoering van de invorderingstaken heeft verkoop de sterke voorkeur ten opzichte van andere uitgiftemogelijkheden zoals verhuur van snippergroen. In gebruik genomen percelen grond, passend binnen bovenstaande definitie, kunnen in beginsel in aanmerking komen voor verkoop aan de gebruikers.

Toetsingskader voor verkoop van snippergroen en reststroken

1. De gemeente geeft openbaar groen niet voor onbepaalde tijd exclusief in gebruik aan bewoners. Wel kan een bewoner in bepaalde situaties openbaar grond kopen ter vergroting van de tuin.
2. Het te verkopen groen grenst aan het perceel van de aanvrager.
3. De verzoeker is eigenaar van het perceel (de gemeente verkoopt niet aan huurders).
4. De te verkopen groenstrook betreft geen functioneel groen.
5. De te verkopen groenstrook maakt geen onderdeel uit van de groenstructuur zoals aangegeven in het vastgestelde Groenstructuurplan.
6. De verkoop van gemeentelijk snippergroen aan bewoners moet bijdragen aan goed beheer van de openbare ruimte en de kwaliteit van de (resterende) openbare ruimte dient in stand te blijven en moet passen bij de bepalingen opgenomen in het vastgestelde Groenstructuurplan van de gemeente.
7. In nieuwbouwwijken of ontwikkelgebieden kan de verkoop van gronden worden aangehouden vanwege het ontwikkelende karakter, definitieve oplevering en/of en het behoud van het gecreëerde gebied.
8. In het te verkopen groen staan geen beeldbepalende bomen. In uitzonderlijke gevallen kan toch de mogelijkheid tot koop of huur bestaan, maar daarvoor is nader onderzoek nodig. Als er grond met bomen verkocht wordt, dan verschaft het eigendom van de grond geen recht om de boom te mogen kappen. Hiervoor kan een vergunning vereist zijn.
9. De afstand van de (nieuwe) erfgrens tot beeldbepalende bomen bedraagt minimaal 2 meter. In bepaalde situaties is een grotere afstand noodzakelijk. Dit oordeel is voorbehouden aan de afdeling Beheer Openbare Ruimte.
10. Als zich kabels en leidingen in het aangrenzende perceel bevinden met een dusdanige kleine betekenis dat hiervoor bij verkoop een recht van opstal c.q. erfdienstbaarheid gevestigd kan worden, dient koper hiermee akkoord te gaan.
11. Als zich kabels en leidingen in het aangrenzende perceel bevinden met een groter belang dan voornoemd, komt het perceel niet in aanmerking voor verkoop. De Beheerder Riolering stelt het belang van de kabel of leiding vast.
12. Er moet sprake zijn van beheerbare, duidelijke grenzen. Bij verkoop van groen grenzend aan openbaar groen kan de gemeente de buitenste meter in eigendom willen houden voor het plaatsen van een groene erfscheiding of kan de gemeente een groen erfafscheiding middels een kettingbeding voorschrijven.
13. Er mag geen sprake zijn van planologische bezwaren tegen verkoop.
14. Het algemeen belang, waaronder mede wordt bestaan het cultuurhistorisch belang, verzet zich niet tegen verkoop van de grond.
15. Verkoop van de grond levert geen verkeerstechnische problemen op.
16. Om te beoordelen wat de mogelijkheden zijn met de grond is de vigerende bestemming leidend. Er mag, ook na aankoop van de grond, niet in strijd met het bestemmings- of omgevingsplan worden gehandeld. De vigerende bestemming zal worden vermeld in de koopovereenkomst.
17. Gronden met de bestemming ‘Landschapswaarden’, ‘Verkeer’ of ‘Bos’ komen niet voor verkoop in aanmerking.
18. Verkoop van de grond heeft geen invloed op de stedenbouwkundige en planologische opzet van de omgeving.
19. Verkoop van grond verschaft niet het recht deze grond te bebouwen. Hiervoor kan een aparte vergunningsaanvraag nodig zijn.
20. In het bijzonder geeft aankoop van een perceel snippergroen de koper geen automatisch bouwrecht ten behoeve onder andere carports, garages, erfafscheidingen of de uitbreiding van de woning.  Een eventuele aanvraag voor het verlenen van een omgevingsvergunning wordt getoetst aan het bestemmingsplan.
21. Het aan derden verkopen of verhuren mag het belang van andere derden niet nadelig treffen.
22. Groen- en reststroken die zodanig van omvang zijn of gesitueerd zijn dat er een bouwkavel van kan worden gemaakt, worden niet uitgegeven onder de voorwaarden van Snippergroen. Het kan dat hier een nadere onderzoeksvraag in het kader van ruimtelijke ontwikkeling worden.
23. De gemeente voorkomt in beginsel versnippering van groenstroken. Waar het een aaneengesloten strook grond betreft grenzend aan meerdere woningen is verkoop in principe alleen toegestaan als de hele rij bewoners overgaat tot koop. Als verkoop van één of meer naast elkaar liggende groenstroken niet mogelijk blijkt, kan eventueel tot incidentele verhuur van percelen worden overgegaan.
24. Aan de hand van verschillende toets- en besluitcriteria wordt door de gemeente vastgesteld of een perceel in aanmerking komt voor verkoop. Hierbij spelen onder meer de volgende aspecten een rol:
    1. Het Groenstructuurplan
    2. Het bestemmingsplan dan wel het omgevingsplan
    3. De aanwezigheid van kabels, leidingen en riolering
    4. Gemeentelijke plannen voor onder andere infrastructuur of nieuwbouw
    5. Publiekrechtelijke beperkingen en belangen van derden
25. Alle kosten die samenhangen met de eigendomsoverdracht, met uitzondering van de kosten van het gemeentelijke apparaat, komen voor rekening van de koper. Dit betreft onder meer de notariskosten, de overdrachtsbelasting en de kadasterkosten (zowel inschrijvings- als splitsingskosten).
26. Verkoopprijzen worden vastgesteld op basis van het vastgestelde tarief voor snippergroen en reststroken of op basis van taxatie. Er wordt niet nader onderhandeld over deze prijzen. 
27. De gemeente behoudt zich het recht voor om in bijzondere gevallen in de koopovereenkomst af te wijken van de hierboven genoemde voorwaarden. Uitzonderingen zullen, indien nodig, worden voorgelegd aan het college middels een separaat te nemen collegebesluit.