Monumentale structuren

De gemeente Zeist heeft monumentale structuren aangewezen. Dat zijn gebieden van bijvoorbeeld lanen, bermen, bestrating, parken, pleinen en omliggende gebouwen, die samen van monumentale waarde zijn. 

Voor wijzigingen in de openbare ruimte en aan de aanliggende panden kan een omgevingsvergunning nodig zijn. Die kan niet worden verleend als het monumentale beeld zou worden aangetast. Een verbouwing aan de achterzijde van een woning zal in het algemeen niet zichtbaar zijn en het waardevolle beeld niet aantasten. Aan de voorzijde kan dat anders zijn. 

De begrenzing van de gemeentelijke monumentale structuren is te vinden op de cultuurhistorische waardenkaart.

Een omgevingsvergunning wordt aangevraagd bij het Omgevingsloket.

Binnen de gemeente Zeist zijn 2 door het rijk aangewezen beschermde dorpsgezichten. Dorpsgezicht Zeist is aangewezen in 1970 en omvat de omgeving van het Slot, de Lageweg, Broederplein, Zusterplein en een brede strook langs de Koelaan. Binnen het gebied zijn veel beschermde rijksmonumenten.

 Dorpsgezicht Zeist-Wilhelminapark is aangewezen in 2002. Het omvat de villawijk vanaf Huydecoperweg, Woudenbergseweg tot Prof. Lorentzlaan, van Boslaan tot Bethaniëplein en daarbinnen zijn veel beschermde gemeentelijke monumenten.

De gemeente Zeist beschermt de cultuurhistorische waarden van beschermde gezichten in bestemmingsplannen, vanaf 1 januari 2024 is dat overgegaan in het omgevingsplan. 

Omgevingsplan

In de Omgevingswet zit een instructie voor gemeenten over de rijksbeschermde stads- en dorpsgezichten. De gemeente moet deze gebieden beschermen in het omgevingsplan. Zichtlijnen en open terreinen rond het beschermde gezicht zijn ook belangrijk om hierbij te betrekken. De beleving van het bijzondere karakter reikt namelijk vaak verder dan het begrensde gebied. Sinds 2012 moeten gemeenten niet alleen voor beschermde stads- en dorpsgezichten, maar voor alle plannen rekening houden met de aanwezige cultuurhistorische waarden

Wat betekent bescherming van het dorpsgezicht voor bouwactiviteiten?

Als u eigenaar bent van een pand in een beschermd gezicht en wilt slopen, heeft u altijd een omgevingsvergunning nodig voor het slopen van dit pand. Ook voor bouwen is in veel gevallen een vergunning vereist. Bepaalde ingrepen of bouwwerken zijn echter vergunningvrij, ook in een beschermd dorpsgezicht. Zo hoeft u voor bepaalde (kleinere) bouwwerken die niet zichtbaar zijn vanuit de openbare ruimte geen omgevingsvergunning aan te vragen. Hetzelfde geldt voor inpandige veranderingen of gewoon onderhoud, zoals schilderwerk. Voor meer informatie zie het onderwerp omgevingsvergunning of ga naar het Omgevingsloket.

Vergunningvrij

Bepaalde activiteiten met betrekking tot rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en andere panden in een beschermd dorpsgezicht, zijn vergunningvrij. Deze brochure laat zien voor welke activiteiten dit precies geldt.

 Wel een vergunning nodig?

Voor informatie over een vergunning voor erfgoed zie omgevingsvergunning. Een omgevingsvergunning wordt aangevraagd bij de gemeente via het Omgevingsloket.