Eikenprocessierups
In de zomermaanden mei, juni en juli zijn op veel eikenbomen behaarde rupsen te vinden. Omdat de haartjes van de eikenprocessierups gezondheidsklachten kunnen veroorzaken, bestrijden we dit ongedierte. De genomen maatregelen in 2019 bleken niet voldoende om de toegenomen overlast aan te pakken. Om deze reden verbreden en versterken wij de aanpak in 2020.
Een melding doen
Komt u eikenprocessierupsen tegen op eikenbomen of op andere plekken in de openbare ruimte? Raak de rupsen of nesten niet aan, maar geef het aan ons door. Dat kan via een online melding of telefonisch via 14 030. Voordat u een melding doet, kunt u op de onderstaande kaart zien of de plek al bij ons bekend is.
Kaart eikenprocessierups
Op de onderstaande kaart kunt u zien op welke bomen al rupsen zijn ontdekt, en waar deze zijn bestreden. Alle eiken in straten en lanen zijn als zwarte bolletjes aangegeven. Deze bolletjes krijgen een rode kleur, wanneer er rupsen op de boom zijn gevonden. De kleur van het bolletje wordt groen wanneer de rups op de boom is verwijderd.
Ziet u een boom met eikenprocessierupsen die nog niet op de kaart staat? Dan kunt u deze alsnog aangeven via een melding.
We bestrijden de overlast op een aantal manieren. We doen dat zoveel mogelijk door het aantrekken van natuurlijke vijanden van de rups. Daarnaast zuigen we nesten weg. Op 7 plekken in onze gemeente moesten we helaas kiezen voor een middel dat ook andere insectensoorten doodt. Door verschillende middelen in te zetten, zorgen we zowel voor de gezondheid van mensen als de bescherming van andere insectensoorten. Elk jaar evalueren we de aanpak en maken we een nieuw plan van aanpak.
Natuurlijke bestrijding
We zetten in op natuurlijke vijanden zoals mezen, gaasvliegen en andere insecten. Daarom zaaien we op meerdere plekken bloemrijke bermen in, die een goede leefomgeving zijn voor insecten die de rupsen eten. Daarnaast zijn er in onze gemeente ruim 125 nestkasten opgehangen. Dit doen we om mezen nestgelegenheid te bieden in de buurt van eiken, waar de afgelopen jaren veel rupsnesten zijn aangetroffen.
Wij zetten ook larven van de gaasvliegen uit. Deze larven worden in de bomen gebracht en vreten de rupsen aan. Dit gebeurt vooral op locaties waar deze insecten al een natuurlijke leefomgeving hebben. We streven ernaar de rups zoveel mogelijk natuurlijk te bestrijden. Daarom werken we er nu onder meer aan om de mezenpopulatie in Zeist te laten groeien. Dat kost een aantal jaar. Meer mezenkasten ophangen dan we nu doen, heeft daarom niet zoveel zin.
Nesten wegzuigen
In de eerste periode lopen de rupsen ’s nachts in de boom om te eten. Dan zuigen we de nesten weg en voeren we ze af. Dit is de meest veilige methode waarbij geen haartjes vrijkomen. Daar waar toch nog rupsen blijken te zitten, komen we op een later moment terug. In 2019 is met een ploeg gewerkt om de nesten weg te zuigen. Deze zomer zet de gemeente 2 ploegen in.
Biologisch bestrijdingsmiddel
In 2019 hebben we op een aantal plekken preventief het biologisch bestrijdingsmiddel Xentari gebruikt. Door de bestrijding met dit middel waren de nesten kleiner en in minder grote aantallen aanwezig. Ook waren deze minder groot in omvang. Omdat deze aanpak een positief effect had, hebben we deze in 2020 uitgebreid van 4 naar 7 plekken. Xentari wordt alleen ingezet op plekken waar geen kwetsbare vlindersoorten leven en waar we de eikenprocessierups op een andere manier onvoldoende kunnen tegenhouden. We plaatsen geen nestkasten op plekken waar we Xentari gebruiken.
Wij geven voorrang aan locaties met een hoog risico. Op deze plekken proberen we de nesten binnen 24 uur te verwijderen. Bij locaties met een lager risico kan het langer duren voordat we de nesten opruimen.
Hoog risico
- Gebieden waar veel mensen komen of waar mensen langdurig verblijven
- Rond winkelcentra, zorgcentra en ziekenhuizen, scholen en kinderdagverblijven
- Nabij woningen, kantoren en werkplaatsen
- Op drukke fiets- en wandelroutes
- In de omgeving van haltes voor openbaar vervoer
- Op campings, kampeerboerderijen en (intensieve) dagrecreatieterreinen, drukke parkeerterreinen
- Tijdens evenementen (bijvoorbeeld festival, avondvierdaagse)
Matig risico
- Gebieden waar mensen minder frequent verblijven
- Doorgaande fiets- en wandelroutes
- Gebieden met extensieve bebouwing
- Gebieden waar (landbouw)huisdieren risico lopen
- Bij boerderijen met (intensieve) beweiding
- Bij maneges, kinderboerderijen
- Hondenuitlaatroutes
Laag risico
- Gebieden waar mensen snel aan voorbij gaan of waar weinig mensen komen
- Wegen buiten de bebouwde kom, zonder fiets- en voetpaden
- Bos- en natuurgebieden
- Grote landbouwgebieden
Meld de eikenprocessierups
Ziet u bomen in de openbare ruimte die nog niet zijn gemerkt, maar waar wel eikenprocessierupsen in zitten? Meld het ons dan.
Bestrijding op uw eigen terrein
Ziet u eikenprocessierupsen in bomen op uw eigen terrein? Dan bent u zelf verantwoordelijk voor bestrijding. We raden u af om de bestrijding zelf te doen. U kunt het beste een gespecialiseerd bedrijf -bijvoorbeeld een hovenier, boomverzorger of ongediertebestrijder- benaderen om de nesten te laten weghalen.
Help de natuurlijke bestrijding bevorderen
U kunt de natuurlijke bestrijding helpen bevorderen door uw eigen terrein zo in te richten en te beheren dat dit een aantrekkelijke omgeving vormt voor de natuurlijke vijanden van de rups. Leg bijvoorbeeld bloemrijke borders aan en hang een mezenkast op.
Voor mens en dier kan de rups een plaag worden, want de brandharen van de rups kunnen gezondheidsklachten veroorzaken. Klachten die kunnen ontstaan zijn bijvoorbeeld jeuk, huiduitslag en irritatie aan ogen of luchtwegen.
- De GGD regio Utrecht geeft informatie over: de klachten, wat te doen bij klachten en hoe u problemen kunt voorkomen.
- De GGD heeft ook een aparte website met alle informatie op een rij over de eikenprocessierups.
- Op het landelijk Kennisplatform van het ministerie van LNV kunt u ook veel vragen en antwoorden vinden over de processierups.
Bij gezondheidsklachten raden wij u aan contact op te nemen met uw huisarts of GGD regio Utrecht via telefoonnummer 030 8507879 of per e-mail via mmk@ggdru.nl