Burgerberaad Jaarwisseling
Categorieën
Onze inwoners vieren de jaarwisseling op veel verschillende manieren. Het gaat om traditie, een jaar afsluiten, gezelligheid en samenzijn. Maar helaas spelen ook veiligheid, overlast en vervuiling een rol. Waar de een van geniet, kan voor de ander vervelend zijn. De gemeenteraad heeft daarom in 2023 inwoners uitgenodigd om samen, in een Burgerberaad, een advies op te stellen over hoe we de viering van onze jaarwisseling kunnen vernieuwen en verbeteren. Op 4 juli 2023 heeft de raad unaniem met dit advies ingestemd. Lees het hieronder.
Het advies
Vraagstelling
Hoe zorgen we in de gemeente Zeist samen voor een jaarwisseling waar we ons met elkaar op kunnen verheugen?
Onze visie
Een inclusieve jaarwisseling waarbij rekening gehouden wordt met de verschillende wensen van alle inwoners in de gemeente Zeist. Daarbij dient continu een balans gevonden te worden tussen de behoefte van kwetsbare groepen en natuur ten opzichte van recreatie en activiteiten waarbij mogelijk overlast wordt ervaren.
Er moet meer aandacht zijn voor bescherming van kwetsbare groepen en milieu in het samengaan met de mogelijkheid om veilig siervuurwerk af te steken. Hiervoor is een mentaliteitsomslag nodig.
Wij, het Burgerberaad Jaarwisseling Zeist, laten weten dat we uitgebreid hebben gesproken over de rol van vuurwerk tijdens de jaarwisseling.
Oplossingen
- We bevelen de gemeenteraad aan, een centraal evenement te faciliteren, georganiseerd met de gemeente, lokale ondernemers, studenten en verenigingen, dat toegankelijk is voor alle denkbare doelgroepen en leeftijden, waarbij een vuurwerkshow zal plaatsvinden.
- We bevelen de gemeenteraad aan, serieus werk te maken van het beschermen van kwetsbare groepen, natuur en milieu, door:
- In gesprek te gaan met kwetsbare groepen en betrokkenen om hun behoeftes in kaart te brengen.
- Het beleid met betrekking tot kwetsbare groepen af te stemmen met deze groepen en betrokkenen.
- Aandacht te besteden aan bewustwording over kwetsbare groepen door middel van bijvoorbeeld (sociale) media en scholen.
- We bevelen de gemeenteraad aan, buurtinitiatieven rondom de jaarwisseling te begeleiden en faciliteren, zoals bijvoorbeeld (sport)evenementen en de inzet van vrijwilligers in sociale controle en praktische aspecten zoals EHBO en opruimen.
- We bevelen de gemeenteraad aan, vuurwerk(vrije) zones aan te wijzen en communicatie hierover verbeteren, zowel voorafgaand aan de jaarwisseling, als ter plaatse.
- We bevelen de gemeenteraad aan, veel meer aandacht te hebben voor preventie: uitgebreide voorlichting (met extra aandacht voor de jeugd en hun ouders) over vuurwerk en de effecten voor (volks)gezondheid, milieu en kwetsbare groepen in de samenleving en (gezelschaps-) dieren door bijvoorbeeld studenten en stagiaires.
Uitvoering van het advies
Naar aanleiding van het advies heeft het college een aantal maatregelen uitgevoerd rond de jaarwisseling 2023/2024:
- Via de omvangrijke campagne 'Wat is 1 seconde waard(Verwijst naar een externe website)' is er extra aandacht besteed aan de gevolgen van knalvuurwerk, voor met name kwetsbare mensen en dieren. De campagne was vooral gericht op jongeren.
- We hebben meer voorlichting gegeven op scholen.
- Er zijn in diverse buurten meer activiteiten georganiseerd, vooral voor jongeren.
De jaarwisseling 2023/2024 is gelukkig relatief rustig verlopen. Dit mede dankzij de inzet en samenwerking van vele mensen.
Rond de jaarwisseling 2024/2025 is het advies van het Burgerberaad verder uitgewerkt:
- De campagne 'Wat is 1 seconde waard(Verwijst naar een externe website)' is verder uitgebreid.
- We organiseren een gemeenschappelijk eindejaarsevenement.
- We stimuleren inwoners en ondernemers om vuurwerkloze buurtinitiatieven te organiseren.
- We gaan werken aan de bekendheid van vuurwerkvrije zones en stimuleren dat de regels die er gelden, worden gerespecteerd.
Inwoners adviseren gemeenteraad
We zochten een antwoord op de vraag: “Hoe zorgen we in onze gemeente samen voor een jaarwisseling waar we ons met elkaar op kunnen verheugen?”
Hierover wilde onze gemeenteraad graag advies van onze inwoners. We hebben daarom via loting een groep van 100 inwoners uitgenodigd, die samen een advies hebben opgesteld. Die groep noemden we het Burgerberaad Jaarwisseling. Het Burgerberaad heeft zijn advies op 16 mei 2023 aan de raad aangeboden en de gemeenteraad heeft er op 4 juli 2023 mee ingestemd.
Een deel van het advies van het Burgerberaad is uitgevoerd rond de jaarwisseling 2023-2024. Deze jaarwisseling is vervolgens geëvalueerd (zie: infographic evaluatie jaarwisseling 2023-2024 (pdf, 8 MB) ). Het advies wordt verder uitgewerkt bij de jaarwisseling 2024-2025.
Waarom een Burgerberaad, waarom neemt de raad niet ‘gewoon’ zelf een besluit? Daar zijn meerdere redenen voor.
- Vernieuwing van een traditie vraagt om samen keuzes maken. De gemeenteraad beslist hierover, maar bedenkt dit liever niet alleen. Onze raadsleden hebben de wijsheid niet in pacht. Er zijn veel waardevolle zienswijzen, inzichten en ideeën bij inwoners en ondernemers in onze gemeente. De gemeenteraad wil hiervan graag gebruikmaken. We zijn ook altijd op zoek naar manieren om de samenleving te betrekken bij besluiten die ons allemaal aangaan.
- Een debat in de gemeenteraad over de jaarwisseling is vooral gericht op het creëren van een meerderheid. Daarmee kan het besluit voor een groot deel van de inwoners onbevredigend zijn. Zeker als die inwoners tegengestelde meningen hebben over dit onderwerp. Een gesprek in een Burgerberaad werkt anders. Dat is erop gericht om samen tot een advies te komen dat door het hele Burgerberaad gedragen wordt. En waar dus alle deelnemers achter staan of vrede mee kunnen hebben.
- De samenstelling van een Burgerberaad is anders dan die van de gemeenteraad. Mensen zitten er zonder dat ze verantwoording hoeven af te leggen aan een (kiezers)achterban. Dat biedt ruimte voor een open gesprek, waarin men makkelijker van mening kan veranderen om tot elkaar te komen.
Het Burgerberaad komt dus met een advies aan de gemeenteraad. Maar de raad besluit of het advies wordt overgenomen.
Gevarieerde groep
Deelnemers aan dit inmiddels ontbonden Burgerberaad waren inwoners van de gemeente Zeist. Ze waren 16 jaar of ouder en kwamen of waren van alle:
- kernen
- leeftijdsgroepen
- geslachten of genders
- soorten opleidingen
Loting
We hebben via loting een grote groep inwoners uitgenodigd om zich aan te melden. Bijna 600 mensen hebben zich aangemeld. Uit die groep hebben we daarna – opnieuw via loting – een gevarieerde groep van 100 inwoners uitgenodigd. Deze loting stond onder toezicht van een notaris.
Enkele mensen hebben verschillende privéredenen uiteindelijk besloten toch niet mee te doen. Daarom bestond het Burgerberaad uiteindelijk uit 76 deelnemers. We zijn erg blij met hun inzet!
De deelnemers zaten er niet als vertegenwoordigers van een bepaalde groep. Ze zaten er namens zichzelf. Medewerkers van de gemeente Zeist, collegeleden en (buitengewoon) raadsleden mochten niet deelnemen.
Wat we boden
Aan de deelnemers van dit Burgerberaad boden we het volgende.
- Financiële vergoeding: deelnemers kregen voor hun inzet € 190,-. Voor de meesten was dit bedrag netto.
- Bijzondere ervaring: deelnemen was voor velen een interessante ervaring. Ze kregen een kijkje in de keuken van het bestuur van onze gemeente. En ze gaven de gemeenteraad direct advies. Ook leerden ze veel nieuwe mensen kennen.
- Deskundige ondersteuning: deelnemers kregen hulp van deskundige gespreksleiders.
Wat we vroegen
We hebben van de deelnemers gevraagd:
- naar 5 bijeenkomsten komen. 's Avonds en op 1 zaterdag.
- oprecht naar elkaar luisteren, elkaar de ruimte geven en respecteren.
Maar deelnemers hoefden geen deskundige te zijn, op welk gebied dan ook. Iedereen praatte mee vanuit de eigen ervaring met de jaarwisseling, als inwoner van onze gemeente.
De deelnemers gingen onder deskundige begeleiding aan de slag met de vraag: "Hoe zorgen we in onze gemeente samen voor een jaarwisseling waar we ons met elkaar op kunnen verheugen?" De aanpak staat in het Raadsvoorstel Burgerberaad Jaarwisseling(Verwijst naar een externe website), vastgesteld in de raadsvergadering van 21 maart 2023.
Voorwaarden aan het advies
Ook moeten de deelnemers bij hun besluit rekening houden met:
- Wetten en regels. Bijvoorbeeld over veiligheid, gezondheid en milieu.
- Financiële haalbaarheid. De uitvoering mag niet te veel kosten.
- Of de inwoners van onze gemeente het advies en de gevolgen ervan kunnen dragen.
- 22 maart tot 2 april 2023: inwoners met een uitnodiging konden zich aanmelden als deelnemer aan het Burgerberaad
- 6 april 2023: we informeerden de aanmelders over of ze wel of niet als deelnemer in het Burgerberaad zijn geloot
- 8, 10, 13, 15 en 16 mei 2023: besloten bijeenkomsten – wél waren te zien:
- 8 mei 2023: livestream de start van het Burgerberaad
- 16 mei 2023: overhandiging van advies aan gemeenteraad, burgemeester en wethouders (burgemeester en wethouders)
- 12 juni 2023: het college van burgemeester en wethouders heeft geconstateerd dat het advies haalbaar en uitvoerbaar is (zie werkwijze) – en stuurt een raadsvoorstel(Verwijst naar een externe website) met een toelichting op de uitvoering naar de gemeenteraad
- 22 juni 2023: 'ronde tafel' van de gemeenteraad: iedereen kon reageren op het advies en de raad voerde een debat erover
- 4 juli 2023: gemeenteraad heeft unaniem ingestemd met het advies