Joods vastgoed

Het college van burgemeester en wethouders laat onderzoek doen naar de feiten rond de ontrechting en roof van joods vastgoed in Zeist in de Tweede Wereldoorlog. En naar het naoorlogse rechtsherstel voor de overlevenden en nabestaanden van de slachtoffers. Het onderzoek wordt uitgevoerd door historisch onderzoeker Maarten-Jan Vos.

Er is de laatste 2 jaar de nodige aandacht geweest voor de eventuele rol van gemeenten bij de aankoop van joods vastgoed tijdens de Tweede Wereldoorlog, en bij het naoorlogse rechtsherstel. Het Centraal Joods Overleg heeft aan alle gemeenten in Nederland met een voormalige joodse gemeenschap gevraagd zo'n onderzoek te starten.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog is in Nederland joods vastgoed onteigend en verkocht. De nazi’s hielden daarvan een administratie bij, de zogeheten Verkaufsbücher. Door een samenwerking van het Nationaal Archief en het Kadaster zijn data gekoppeld en online beschikbaar gekomen. Zo is te zien dat in onze gemeente ook joods vastgoed is onteigend en verkocht. Het gaat om ongeveer 15 panden of percelen in de gemeente Zeist.

Het onderzoek richt zich op:

• De eventuele rol van het gemeentebestuur in de Tweede Wereldoorlog bij de ontrechting van joodse inwoners.
• De vraag of de gemeente in de oorlogsjaren zelf onroerend goed van joden heeft gekocht.
• Hoe er na de Tweede Wereldoorlog is omgegaan met rechtsherstel en (achterstallige) heffingen, zoals erfpacht, straatgeld en rioolgeld.

Het joodse vastgoedbezit in de gemeente Zeist wordt in kaart gebracht:

• Welke huizen of percelen waren allemaal joods bezit aan het begin van de oorlog?
• Wat is er met het vastgoed gebeurd en zijn eventuele verkopen na de oorlog teruggedraaid?
• Hoe is dat rechtsherstel verlopen en zijn daar kanttekeningen bij te plaatsen?
• En hoe kijken we daar met de ogen van nu naar?

Voor het onderzoek is in het najaar van 2022 een begeleidingscommissie ingesteld. Deze commissie heeft de onderzoeksvragen geformuleerd en is een klankbord voor de bevindingen en uitkomsten.

Heeft of kent u een adres van joods vastgoed in de gemeente Zeist waarvan u denkt dat dit onderzocht moet worden? Dan horen wij dat graag.

U kunt hiervoor het formulier Onderzoek joods vastgoed gebruiken. Na ontvangst van uw melding nemen wij zo snel mogelijk contact met u op.