Routekaart: stappen naar duurzame energie

De Routekaart Nieuwe Energie voor Zeist (pdf, 3 MB) geeft aan welke stappen we als Zeister samenleving ondernemen om zo snel mogelijk energieneutraal te zijn, en uiterlijk in 2050. De Routekaart is verdeeld in 5 actielijnen:

  • Warme wijken: over aardgasvrije wijken
  • Duurzame mobiliteit: over duurzaam verkeer en vervoer
  • Duurzame (groene) bedrijven: over energiezuinige en aardgasvrije bedrijven en maatschappelijke organisaties
  • Duurzame energie: over het grootschalig opwekken van duurzame energie
  • Het goede voorbeeld: over hoe de gemeentelijke organisatie energieneutraal wordt

De gemeenteraad heeft deze 2e versie van de Routekaart in april 2023 vastgesteld. De 1e Routekaart heeft de gemeenteraad vastgesteld in 2019. 

Samenvatting Routekaart

We zitten midden in een grote verandering. Van oude fossiele energie, naar nieuwe energie. We gaan allemaal minder energie verbruiken, minder CO2 uitstoten en meer duurzame energie opwekken. De Routekaart Nieuwe Energie voor Zeist schetst in grote lijnen hoe we dat gaan doen.

Het doel is: Zeist is zo spoedig mogelijk energieneutraal, uiterlijk in 2050. Dat betekent: op het grondgebied van Zeist wordt uiterlijk in 2050 evenveel energie duurzaam opgewekt als aan energie verbruikt. Dat begint ermee, dat Zeist tot 2050 de energievraag halveert.

Eén derde van de opgave gaan we realiseren in 2030: 33% van de benodigde energiebesparing en 33% van de noodzakelijke duurzaam opgewekte energie. De gemeentelijke organisatie is in 2030 energieneutraal en waar het kan aardgasvrij.

De samenhang met biodiversiteit, de kringloopsamenleving en een gezonde leefomgeving nu en in de toekomst nemen we in alle acties mee.

Samen met inwoners, bedrijven en maatschappelijke partners bouwen we aan een gezond en duurzaam Zeist. Zodat we onze kinderen een leefbare toekomst geven en zodat betaalbare energie voor iedereen in Zeist beschikbaar blijft.

Mijn Groene Huis, Mijn Groene Bedrijf, Duurzame Energie Coöperatie Zeist, inwoners- en buurtinitiatieven, Samen Duurzaam Zeist, en ook bedrijven, maatschappelijke organisaties en financiers zijn belangrijke partners. Zij kunnen daarbij rekenen op een gemeente die samenwerkt, die zoekt naar haalbare en betaalbare oplossingen, die durft te experimenteren, voorop wil lopen, voortdurend blijft leren, en samen met hen de ontdekkingsreis aangaat.

Alle 30.422 woningen en 3.400 overige gebouwen worden uiterlijk in 2050 met duurzame energie verwarmd en duurzaam van warm water voorzien. Koken gebeurt dan elektrisch. 

Rond aardgasvrije wijken moeten we de komende jaren de stap zetten van onderzoeken en experimenteren, naar versnellen en opschalen. Isolatie, energiebesparing en aardgasvrije oplossingen moeten we - samen met inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties - grootschaliger en in grotere aantallen van de grond laten komen. 

Aandachtspunt daarbij is en blijft dat de energietransitie voor iedereen haalbaar en betaalbaar moet zijn en dat energie voor iedereen toegankelijk blijft.

We gaan door met de bestaande acties en programma's die effectief zijn gebleken, zoals het energieloket Mijn Groene Huis en het ontwikkelen van buurtuitvoeringsplannen. We blijven bewonersinitiatieven ondersteunen.

We onderzoeken hoe we woningeigenaren intensiever kunnen helpen (ontzorgen) bij het verduurzamen van hun woning. Ook gaan we nog meer de natuurlijke momenten benutten (denk aan verbouwingen en verhuizingen), om woningen en andere gebouwen te verduurzamen.

Ruim een kwart van de fossiele energie verbruiken we in Zeist in het autoverkeer. In de komende periode gaan we dat te verminderen: duurzaamheid wordt steeds meer onderdeel van het mobiliteitsbeleid. In de komende periode voeren we het mobiliteitsplan uit en gaan we onder andere aan de slag met het actualiseren van de parkeernormen, het stimuleren van fietsverkeer en het stimuleren van het delen van auto's. We breiden het aantal laadpalen flink uit.

Ook alle Zeister bedrijven zijn in 2050 overgestapt naar duurzame energie. Ze besparen daarbij maximaal op hun energieverbruik en benutten volop de mogelijkheden voor opwek van duurzame energie.

De komende jaren versterken we ons netwerk binnen bedrijven. Zo kunnen we, samen met koplopers, bedrijven effectief benaderen om gezamenlijk aan de slag te gaan met verduurzaming. Mijn Groene Bedrijf, het Zeister energieloket voor bedrijven, speelt hierin een belangrijke rol. 

Bedrijven hebben ook wettelijke verplichtingen om energie te besparen. We maken afspraken met de Omgevingsdienst Regio Utrecht te controleren of bedrijven op tijd aan deze verplichtingen voldoen.

De realisatie van zonnevelden en windmolens in Zeist is de afgelopen periode niet verder gekomen, door meerdere oorzaken. De ambitie blijft om alle mogelijkheden in Zeist om duurzame energie op te wekken, optimaal te benutten. We blijven zonnepanelen op daken (en gevels) stimuleren, deze bieden op dit moment de meeste mogelijkheden. Ook aardwarmte kan een belangrijke bron worden. We blijven de ontwikkelingen op dit gebied in de regio goed volgen. In 2023 onderzoeken we de mogelijkheden voor windmolens in Kamp van Zeist. Rijkswaterstaat onderzoekt mogelijkheden voor zonnepanelen en windmolens langs delen van de A28. Komende periode maken we helder of we de restwarmte die ontstaat bij de productieprocessen van de Remia (Den Dolder) kunnen gebruiken voor een warmtenet in de directe omgeving. Ook gaan we na of en hoe een warmtenet in Vollenhove haalbaar is.

Wij willen als organisatie het goede voorbeeld geven. De organisatie is energieneutraal in 2030 en is dan, waar mogelijk, van het aardgas af.  Binnen de gemeente wordt duurzaamheid het nieuwe normaal: het wordt meegewogen in al het beleid dat wij ontwikkelen. We werken ook aan het verduurzamen van onze gebouwen en ons wagenpark. We kopen duurzaam in en stimuleren een duurzaam woon-werkverkeer voor onze medewerkers.

Om zicht te houden op de voortgang naar een energieneutrale gemeente maken we ieder jaar een duurzaamheidsmonitor. Op basis daarvan kunnen we zo nodig maatregelen bijstellen. We actualiseren deze Routekaart elke 4 jaar. Dat doen we onder meer op basis van de duurzaamheidsmonitor en eventuele innovaties die beschikbaar komen. Twee jaar na vaststelling van de Routekaart leveren we een voortgangsrapportage aan de raad.