Verduurzamen Zeist-West
Categorieën
In Zeist-West (Brugakker, Couwenhoven en Nijenheim) staan veel woningen uit de jaren '70 van de vorige eeuw. Een aantal particuliere woningeigenaren is samen bezig om te verduurzamen, ondersteund door de gemeente. Zij werken samen bij het isoleren van hun woningen en bij de uitdagingen die daarbij komen kijken.
Plangebied
Situatie woningen Zeist-West
Ook de woningen Nijenheim, Couwenhoven en Brugakker in Zeist-West moeten op termijn aardgasvrij worden. Daar hebben we nog tijd voor, maar veel inwoners zijn nu al bezig met de isolatie van de woningen te verbeteren. Dat levert uiteindelijk geld op, want energie is duur. Plus: deze inwoners dragen tegelijkertijd bij aan het tegengaan van klimaatopwarming.
De woningen zijn gebouwd vanaf 1972. Bij het verduurzamen van de woningen zijn we helaas een aantal extra uitdagingen tegengekomen:
- In de bouwtijd werd er vaak gebruik gemaakt van asbest. In de jaren '90 kwamen we erachter dat dit materiaal gezondheidsschade kan opleveren.
- Ook heeft een aantal woningen last van betonrot. Dit zijn woningen met betonvloeren van leverancier Kwaaitaal. Hierdoor kan schade aan het beton ontstaan.
- Sommige woningen hebben last van vochtige kruipruimtes.
- De levensduur van de originele betonnen dakpannen is 40 tot 50 jaar. Als deze nog niet vervangen zijn, zijn de dakpannen nu aan vervanging toe.
- In Couwenhoven staan huizen waar in de gevel gebruik is gemaakt van grindbetonplaten. Deze platen transporteren kou van buiten naar binnen en zijn moeilijk te isoleren.
- En tot slot: er leven veel beschermde diersoorten in de wijk: de huismus, gierzwaluw en diverse soorten vleermuizen. Als u gaat isoleren moet u met deze dieren rekening houden.
Bewonersgroepen aan de slag
Verduurzamen brengt voordelen, maar al deze extra uitdagingen kosten geld en uitzoekwerk. Samen zoeken we uit wat goede oplossingen zijn en wie dit goed kan uitvoeren. De bewonersgroep werkt, samen met ons en OmgevingsDienst Regio Utrecht(Verwijst naar een externe website) aan oplossingen. In de komende tijd gaan we samen ervoor zorgen dat u, als u dat wilt, uw huis kunt verduurzamen. We doen dat door u:
- regelmatig te informeren over dit project
- kennis te bieden over de uitdagingen en over wat u kunt doen
- te verwijzen naar goede financieringsvormen (subsidies en leningen)
- hulp te bieden bij het aanvragen van subsidies
- te verwijzen naar goede bedrijven die de maatregelen uitvoeren
- samen met u (scherpe) offertes aan te vragen voor collectieve inkoopacties zoals isoleren van dak, inventariseren en saneren van asbest
Het streven is dat iedereen mee kan doen, ongeacht de grootte van uw portemonnee.
Meedoen of meer informatie
Wilt u zich abonneren op de nieuwsbrief? Of wilt u meer weten over deze bewonersgroepen? Wilt u meedoen of een eigen bewonersgroep starten voor verduurzaming van uw huizentype? Wilt u samen met buurtbewoners een uitdaging oplossen (bijvoorbeeld betonrot in de vloer)? Neem dan via de mail contact op.
De bewonersgroep voor de renovatie van de daken bestaat uit 7 bewoners. Ze onderzoeken hoe zij andere bewoners kunnen helpen en ontzorgen. De benodigde kennis, bijvoorbeeld over asbest, wordt gevonden in samenwerking met ons, de Omgevingsdienst Regio Utrecht en de Natuur en Milieufederatie Utrecht. In 2 jaar tijd is er al veel bereikt:
- 55 bewoners hebben gebruik gemaakt van een collectieve inkoopactie voor asbestinventarisatie.
- Er is een aannemer geselecteerd voor de totale dakrenovatie en asbestsanering van de Couwenhoven 90 serie. Van deze huizen zijn er ondertussen 3 gerenoveerd, 2 hebben ook zonnepanelen op het dak.
- Er is een aannemer geselecteerd voor de huizen met (oude) dakpannen.
- Er zijn 5 menukaarten voor diverse huizentypes met een richtprijs voor de kosten.
- Wij hebben voor de eerste 50 daken subsidie beschikbaar gesteld waarmee bewoners maatregelen kunnen nemen om bepaalde diersoorten te beschermen. Bij 25 huizen zijn deze maatregelen getroffen.
Collectieve actie voor dakrenovatie van de buitenkant
De bewonersgroep heeft eind 2023 een aannemer geselecteerd voor het renoveren en isoleren van daken. Als u wilt, kunt u voor deze aannemer kiezen, u wordt dan volledig ontzorgd. Dat betekent dat u begeleid wordt in het hele traject. Vanaf het aanvragen van een asbestinventarisatie tot de uitvoering van de renovatie en het aanvragen van subsidie. De aannemer heeft 5 menukaarten voor de verschillende types huizen gemaakt. U kunt de menukaarten aanvragen: vermeld daarbij ‘Verduurzaming Zeist-West’. U beoordeelt zelf of u met deze aannemer in zee gaat en het staat u vrij andere aannemers te benaderen.
Bij een aantal woningen in Couwenhoven zijn bij de bouw grindbetonplaten in de gevel verwerkt. Deze blijken als koudebruggen te werken: ze transporteren als het ware kou van buiten naar binnen. Over dit onderwerp wordt een bewonersgroep samengesteld zodra er meer bekend is over de mogelijke aanpak. Verder op deze pagina leest u meer over deze grindbetonplaten.
Vanuit de huizen met platte daken in Brugakker (60 en 63 serie) onderzoeken 4 bewoners samen of een miniwarmtenet mogelijk is. Een miniwarmtenet bestaat uit verschillende bronnen in de bodem, waar bewoners samen gebruik van maken. De warmte uit de bodem wordt via een klein leidingnet naar een aantal woningen getransporteerd. Deze warmte wordt gebruikt als bron voor een warmtepomp die in elke woning staat, en die er de gewenste temperatuur van maakt. Daarmee wordt niet alleen de woning verwarmd, maar – met behulp van een boiler - ook het water voor badkamer en keuken.
Deze bewonersgroep wil in eerste instantie 33 woningen aardgasvrij maken. De bewoners worden geholpen door ons en de provincie. Provincie Utrecht heeft iemand aangesteld die diverse bewonersinitiatieven in de provincie begeleidt. Momenteel wordt onderzocht of het initiatief in Brugakker kansrijk is.
Een bewonersinitiatief uit de buurt de Brink in Zeist West onderzoekt ook of het mogelijk is om een miniwarmtenet te realiseren. In eerste instantie in een blok van ongeveer 10 woningen. Een miniwarmtenet bestaat uit een bron in de bodem waardoor warmte uit de bodem via een klein leidingnet naar een aantal woningen wordt getransporteerd. Daar wordt de warmte versterkt met behulp van een warmtepomp. Daarmee wordt niet alleen de woning verwarmd, maar ook het water voor badkamer en keuken.
De bewoners worden geholpen door ons en de provincie. Provincie Utrecht heeft iemand aangesteld die diverse bewonersinitiatieven in de provincie begeleidt. Momenteel wordt onderzocht of het initiatief kansrijk is.
Lipsplein is een plein waar 49 woningen omheen staan: particuliere woningen, een vve en woningen van Woongroen. Deze eigenaren zijn samen ook eigenaar van het plein. De bewoners hebben het initiatief genomen om de al goed geïsoleerde woningen aardgas vrij te maken met behulp van een miniwarmtenet. Een miniwarmtenet bestaat uit verschillende bronnen in de bodem, waar bewoners samen gebruik van maken. De warmte uit de bodem wordt via een klein leidingnet naar een aantal woningen getransporteerd. Deze warmte wordt gebruikt als bron voor een de warmtepomp die in elke woning staat en die er de gewenste temperatuur van maakt. Daarmee wordt niet alleen de woning verwarmd, maar – met behulp van een boiler - ook het water voor badkamer en keuken. De bewoners worden geholpen door ons en de provincie. Provincie Utrecht heeft iemand aangesteld die diverse bewonersinitiatieven in de provincie begeleidt.
In veel woningen in Zeist-West is asbest verwerkt. Asbest werd in de jaren '70 heel veel gebruikt, op allerlei verschillende plekken. Onder andere:
- in het dakbeschot
- achter de gevelbekleding
- in platen achter de cv-installatie
- in kit die is gebruikt bij tegels
- in vloerbedekking
- in afdichtkit bij de oorspronkelijke ramen
- in de aftimmering van de carport
Wilt u uw huis goed verduurzamen, dan is het beter om eerst asbest te verwijderen. Zit het asbest bijvoorbeeld in de aftimmering van uw dak, dan is isoleren moeilijk omdat asbest weinig vocht doorlaat. Ook zonnepanelen kunnen niet altijd op het dak bevestigd worden omdat de haken die nodig zijn in het asbest kunnen krassen. Daardoor kunnen er vezels vrijkomen.
Kosten
De kosten die u betaalt voor het verwijderen van asbest zijn afhankelijk van het soort asbest en de hoeveelheid ervan.
Asbestinventarisatie soms verplicht
Als u gaat verbouwen of isoleren (veranderingen van destructieve aard) in een woning van voor 1994, dan bent u verplicht een asbestinventarisatie te laten doen. Een asbestinventarisatie heeft als doel om alle asbesthoudende elementen in uw woning, garage of schuur in kaart te brengen.
Het bedrijf dat de inventarisatie uitvoert moet DIA-gecertificeerd zijn. De bewonersgroep die bezig is met dakrenovatie heeft al ervaring met asbestinventariseerders. Neem contact op met deze bewonersgroep, vermeld daarbij Verduurzaming Zeist-West.
Collectieve actie voor asbestinventarisatie
De bewonersgroep Dakrenovatie heeft - met hulp van de asbestdeskundige van de ODRU - Buro Springweg geselecteerd als asbestinventariseerder. Buro Springweg heeft een aanbod gedaan en geeft korting voor een asbestinventarisatie als meerdere buren meedoen. U kunt meer over het aanbod lezen en u kunt zich desgewenst aanmelden voor een inventarisatie op de website van Buro Springweg(Verwijst naar een externe website).
De speciale asbestlening
Bent u huiseigenaar en wilt u uw asbestdak laten vervangen of laten slopen? Dan kunt u mogelijk een lening krijgen van het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn), vanuit de Leningregeling asbestdaken. De rente van deze lening is vaak rond de 1,8%. U kunt de lening gebruiken voor de kosten van het vervangen van het dak en de gevelbekleding, in het kader van asbestsanering. En voor eventuele zonnepanelen of dakisolatie op het vervangende dak. Ook voor de sloop van het hele gebouw kunt u een lening aanvragen. Alle bijkomende kosten mogen in de lening worden ondergebracht. Laat u goed informeren en eventueel adviseren door een financieel adviseur voor de mogelijkheden.
In de wijken Couwenhoven en Brugakker heeft een aantal woningen last van vochtige kruipruimtes. Een vochtige kruipruimte heeft gevolgen voor de keuze van isolatie. Als de kruipruimte het toestaat, dan is vloerisolatie (isolatie tegen de vloer aan) de betere keuze omdat het hogere isolatiewaarden geeft dan bodemisolatie (isolatie op de bodem). Het water in de kruipruimte heeft er soms ook voor gezorgd dat eventueel aanwezige stalen leidingen zijn gaan roesten en rot zijn. Het is daarom aan te bevelen om voordat u de vloer of de bodem isoleert de leidingen na te kijken en eventueel te laten vervangen.
Lees meer over verschillen in vloer- en bodemisolatie(Verwijst naar een externe website).
In Nederland werd tussen 1965 en 1983 de Kwaaitaalvloer vaak toegepast. Onder meer de firma Kwaaitaal produceerde de prefabvloer van gewapend beton. Om snel te kunnen werken werd in de ochtendvloer calciumchloride aan het beton toegevoegd. Dat zorgde ervoor dat het beton sneller hardde, zodat er 2 keer per dag beton gestort kon worden. Dat betekende een verdubbeling van de productie. Maar het calciumchloride zorgt na verloop van tijd voor betonrot: roestvorming in de wapening. De vloer verliest daardoor zijn sterkte. In combinatie met een vochtige kruipruimte gaat dit proces nog sneller. Gespecialiseerde bedrijven kunnen die vloeren inspecteren en repareren. De kosten zijn voor de eigenaar van het huis.
Herkennen van betonrot
De vloer is te herkennen aan de specifieke gewelfde onderkant. Ook staat de naam Kwaaitaal soms op de vloerdelen. De delen zijn 50 centimeter breed en 18 centimeter dik. Als er al betonrot in de vloer zit, ziet u dat mogelijk doordat er kleine bruine roestvlekken aanwezig zijn, of doordat het beton aan het afbrokkelen (corroderen) is.
Hoe isoleren
Het advies van de deskundigen hierover is niet eenduidig. Isoleren met een materiaal dat u weer kunt verwijderen (PIF-folie bijvoorbeeld) kan verstandig zijn. Over isoleren met purschuim zijn de meningen verdeeld, omdat u na het isoleren de staat van de vloer niet meer kunt zien.
Belangrijk is dus of uw vloer aan het corroderen is (dit is in ongeveer 25% het geval). U kunt een inspectierapport op laten maken voordat u gaat isoleren zodat u weet hoe de staat van de vloer is. Is de vloer aangetast dan moet die eerst gerepareerd en versterkt worden.
Soms zitten er in het huis, misschien wel zonder dat u het weet, bedreigde dieren. De huismus, gierzwaluw en vleermuizen zijn beschermde soorten die hun intrek kunnen nemen in de huizen in Zeist-West. Harstikke leuk natuurlijk, zulke medebewoners! Als u gaat verbouwen kan dat invloed hebben op hun leven, u kunt het broeden verstoren of de winterslaap, u kunt ze zelfs onbedoeld doden. En dat is volgens de Wet Natuurbescherming verboden. Dat betekent dat u voorzorgsmaatregelen moet nemen om diervriendelijk te verduurzamen of verbouwen.
De huizen zijn gebouwd tussen 1973 en 1977. De daken zijn voorzien van betonnen dakpannen en die hebben een levensduur van 40 tot 50 jaar. Ze zijn nu aan vervanging toe. Ze kunnen, als ze erg verweerd zijn, poreus worden en gaan lekken. U krijgt dan vochtproblemen en lekkages.
Er zijn 2 opties:
- Vervangen van de dakpannen, dit is de meest structurele maar ook dure maatregel. Voordeel is dat u dit kunt combineren met dakisolatie.
- Coaten van de dakpannen, dit is een tijdelijke maatregel, u moet dat na een aantal jaren weer doen. Coaten is goedkoper dan vervangen.
Bij een aantal huizen in Couwenhoven is aan de voor- en achterkant grindbetonplaten verwerkt in de gevel. Dat zijn onder andere veel huizen in de Couwenhoven 40 en 50 serie. Deze grindplaten zijn koudebruggen: ze transporteren kou van buiten naar binnen en kunnen vocht- en schimmelproblemen veroorzaken.Ze zijn moeilijk te isoleren: aan de achterkant is vrijwel geen ruimte voor isolatie. Het volledig weghalen van de platen is een ingewikkelde en dure klus, omdat ze onderdeel zijn van de gevelconstructie.
In 2016 heeft ASR hun huurwoningen met dezelfde grindplaten verduurzaamd en naar energielabel A gebracht. Van aannemer BAM die dat toen heeft gedaan, hebben we alle gegevens gekregen over hun aanpak. We verkennen de mogelijkheden om die aanpak te gebruiken voor van een collectieve verduurzamingsactie. Zodra daar meer duidelijkheid over is, willen we een bewonersgroep rond dit onderwerp gaan starten.
Mijn Groene Huis(Verwijst naar een externe website) heeft een collectieve actie voor zonnepanelen: Zon op Zeist. Ook heeft Mijn Groene Huis een collectieve inkoopactie voor isolatiemaatregelen, onder de naam Heel Zeist Isoleert.